In het dagelijks leven horen we regelmatig dat meditatie goed is voor ons. Maar wat is meditatie nu precies en waarom wordt meditatie in het boeddhisme gebruikt?
Meditatie vormt opgedane informatie om in ervaring. Op het eerste niveau is het doel om de geest tot rust te brengen. Meditatie creëert hier ruimte tussen de belever en zijn belevingen.
Deze beschermende afstand wordt bereikt door het bewustzijn op de adem te richten of door te focussen op een boeddhavorm. Dit type meditatie wordt in het Sanskriet ‘Shamatha’ en in het Tibetaans ‘Shiné’ genoemd. Wie deze toestand in meditatie kan vasthouden zal dat uiteindelijk ook kunnen in het dagelijkse leven. Dit is een eerste stap in de ontwikkeling en een basis voor inzicht en verdere beoefening.
Het tweede niveau van meditatie wordt in het Sanskriet ‘Vipassana’ en in het Tibetaans ‘Lhaktong’ genoemd. Hier is de meditatie vormloos en richt het zich op de natuur van de geest. Bij het bewust zijn zonder te focussen op een object ontstaat spontaan inzicht. Meditatie is hier het rusten van de geest in het hier en nu. Vanuit deze toestand ontstaat spontane helderheid.
In het boeddhisme betekent meditatie ‘moeiteloos verblijven in dat wat is’. Deze toestand kan bereikt worden door het kalmeren en vasthouden van de geest, het verwerkelijken van medegevoel en wijsheid, door het werken met de energiekanalen in ons lichaam en door het mediteren op lichtvormen van boeddha’s. De meest effectieve methode is de voortdurende identificatie met de eigen boeddha-natuur en de ervaring altijd in een ‘rein land’ (een toestand voorafgaand aan verlichting) te verblijven.
In het groeiproces naar bevrijding (een toestand vrij van leed) ontdekt men eerst dat het lichaam, gedachten en gevoelens in een constante toestand van verandering en beweging zijn. Er is daarom geen basis voor een bestaand ego of zelf. Men voelt zich niet langer een doelwit en neemt niets persoonlijk. Als je denkt ‘er is leed’ in plaats van ‘ik lijd’ word je onkwetsbaar en vrij.
Verlichting is de ultieme stap. Het heldere licht van de geest straalt door alle ervaringen heen. Verleden, heden en toekomst, hier en daar: het zijn allemaal uitdrukkingen van de tijdloze rijkdom van de geest. In de toestand van verlichting drukt de geest angstloosheid, vreugde en medegevoel uit en verblijft het moeiteloos en spontaan in alles wat er gebeurt.
“Meditatie is het geschenk van de geest aan zichzelf.”
Lama Ole Nydahl
De onderstaande meditaties worden in alle Diamantwegcentra aangeboden:
Meditatie op de 16e Karmapa
De basis van het Diamantweg Boeddhisme. Al onze centra bieden deze beoefening aan als de belangrijkste meditatie. Hier stelt men zich de 16e Karmapa voor — de gerealiseerde leraar — en ontvangt zijn zegen voor lichaam, spraak en geest. Men versmelt met zijn kwaliteiten en gaat verder met een frisse, bredere en minder persoonlijke kijk op de wereld. De 16e Karmapa stelde deze meditatie zelf samen en vroeg Hannah en Lama Ole om het als de belangrijkste beoefening in het Westen te verspreiden. Het is een zeer gecondenseerde en zeer effectieve meditatie.
Korte toevlucht meditatie
De eerste meditatiebeoefening als introductie op de vier basisoefeningen (Tib. Ngöndro). Boeddhistische toevlucht nemen is de ontmoeting met de eigen boeddhanatuur. Degene die toevlucht neemt richt zich op waarden waar men werkelijk van op aan kan. Men neemt toevlucht in de toestand van de Boeddha als het doel, in de Dharma (Boeddha’s leer) als de weg, en in de Sangha (de vrienden en helpers op de weg). Op de diamantweg neemt men ook toevlucht in de Lama (de leraar), die vertegenwoordigt zegen, methoden en bescherming. De Lama is noodzakelijk om snel te ontwikkelen. Na het voltooien van 11.111 herhalingen kan besloten worden of men klaar is om met de vier basisoefeningen te starten, die langer duren.
De vier basisoefeningen
De vier basisoefeningen (Tib. Ngöndro) vormen de basis voor het herkennen van de geest: de toestand van Mahamudra. Ze bestaan uit vier meditaties die na elkaar worden gedaan. Elk van hen bestaat uit 111.111 herhalingen.
De eerste oefening is Toevlucht en de Verlichtingsinstelling. Men richt zich hier op de tijdloze waarden van de toevlucht en er wordt hierbij gebruik gemaakt van fysieke oefeningen. De meditatie dient verder als lichamelijke reiniging en tot het verminderen van negatieve trots.
Meditatie op Diamantgeest is de tweede oefening. In deze meditatie worden moeilijke onderbewuste indrukken (de oorzaken voor storende gevoelens) gereinigd voordat ze zich in het dagelijks leven als moeilijke omstandigheden kunnen manifesteren.
De derde beoefening is Mandala schenkingen. Na lichaam, spraak en geest te hebben gereinigd, krijgt men hier de ruimte om nieuwe positieve indrukken op te doen. Daarom kan deze beoefening hier de geest verrijken met al het mooie dat men zich kan voorstellen. Men focust zich hier op alles wat mooi, kostbaar, goed en zuiver is en schenkt dit aan de toevlucht. Het surplus en de vreugde die uit deze oefening ontstaat wordt gebruikt om anderen van nut te zijn.
De laatste van de vier basisoefeningen is Meditatie op de Lama. Een meditatie waarin door visualisatie en herhaling de mediterende de zegen van de linie ontvangt. Deze meditatie volgt hetzelfde principe als de 16e Karmapa meditatie. Het is een meer uitgebreide beoefening waarbij men bepaalde wensen herhaalt en richt aan de hele linie. De identificatie met de lama zal ons helpen om de wereld als steeds vreugdevoller te ervaren.
Wie zijn wij?
Het Diamantweg Boeddhisme in Nederland is onderdeel van een wereldwijd netwerk van meer dan 650 meditatiecentra en -groepen binnen de Karma Kagyu linie van het Tibetaans boeddhisme waar de lessen van de Boeddha op een moderne en praktische wijze worden gegeven. Deze staan onder de spirituele leiding van de 17e Karmapa, Trinley Thaye Dorje, en zijn opgericht door Lama Ole Nydahl.
We bieden authentieke boeddhistische methoden in een vriendelijke, moderne context. Je hebt geen ervaring nodig om een meditatie vrijblijvend bij te wonen.
Er worden regelmatig introducties over het boeddhisme gegeven en alle meditaties worden begeleid. De leer is gebaseerd op een lange traditie, maar onze stijl is open, westers en vrij van culturele bagage. Alle activiteiten worden gedaan op basis van vrijwilligerswerk. Donaties zijn daarom altijd welkom.
Als je meer wilt weten over boeddhisme, kun je een boeddhistisch meditatiecentrum bij jou in de buurt bezoeken. Je bent van harte welkom!
